Języki

Najbardziej znienawidzony czas angielski – Present Perfect

Moje kilkunastoletnie doświadczenie dyktuje mi, że to właśnie ten czas sprawia Wam najwięcej problemów: Present Perfect. A właściwie dwa czasy: Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous.

Ogólnie rzecz biorąc, nie lubicie perfectów jakichkolwiek. Ale to te dwa są dla Was najtrudniejsze. Kiedy uczymy się angielskiego, to właśnie Present Perfect jest pierwszym perfectem, jaki napotykamy. Mam wrażenie, że niepełne (lub żadne) jego zrozumienie powoduje, że gdy następnym razem słyszymy nazwę Perfect (Past Perfect, Future Perfect), dostajemy spazmów i wyłączamy uszy.

 

Co Wy sądzicie o czasach Present Perfect?

Niedawno przeprowadziłam ankietę na ten temat (jeśli jeszcze jej nie wypełniłeś, będę wdzięczna jeśli to zrobisz – link pod artykułem). Napisaliście w niej między innymi, że są to czasy nieintuicyjne, że nie da się ich porównać do polskich czasów, że w ogóle po co one są. Ponadto, wielu z Was zgłaszało, że nie rozumie różnicy między Present Perfect a na przykład Past Simple, albo czasami teraźniejszymi (Present Simple i Present Continuous).

Wielu z Was w rozmowie po angielsku po prostu udaje, że tego czasu nie ma. Używacie czasów teraźniejszych i czasów przeszłych, a Perfect ignorujecie. W najlepszym wypadku używacie go w tzw. pewniakach (Have you ever been to Poland?), ale nie czujecie się z nim na tyle komfortowo, żeby używać go swobodnie i we wszystkich jego możliwych zastosowaniach.

 

Czym są Present Perfecty?

Nazwa składa się z dwóch członów:

  • Present – oznacza teraźniejszy (ponieważ czasownik posiłkowy jest używany w swojej formie teraźniejszej – have / has)
  • Perfect – pochodzi od łacińskiego słowa, oznaczającego dokonany.

Czyli: czas teraźniejszy dokonany. Czy teraz już wszystko jasne? Czy zrozumienie znaczenia tej nazwy pomogło Ci uświadomić sobie, jak i kiedy go stosować? Pewnie nie! Niektórzy uważają tego typu terminy za zbędny bełkot gramatyczny. Jak coś może być teraźniejsze i dokonane jednocześnie? Jako językoznawca rozumiem sens tej nazwy, ale przecież nie każdy ma za sobą wieloletnie studiowanie lingwistyki, a jednocześnie każdy chciałby mówić poprawnie po angielsku. Nie przejmuj się więc tą nazwą. Mam dla Ciebie o wiele lepszą wersję.

 

ZESTAWIENIE CZASÓW POLSKICH I ANGIELSKICH – TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZESZŁOŚĆ

 

 

 

Jak już ustaliliśmy, nazwa teraźniejszy dokonany niewiele nam mówi na temat zastosowania czasu Present Perfect. Chociaż w wielu podręcznikach do gramatyki języka angielskiego czas ten znajdziecie w rozdziale o czasach teraźniejszych (w końcu jest to Present), ja od dawna podsuwam Wam inną nazwę:

 

CZAS TERAŹNIEJSZO-PRZESZŁY

 

Co to znaczy, że Present Perfecty to czasy teraźniejszo-przeszłe?

 

Angielskie czasy mają naprawdę jasno określony rewir: czasy teraźniejsze (Present Simple i Present Continuous), jak nazwa wskazuje będą używane, gdy mowa jest o teraźniejszości. Po czasy przeszłe (Past Simple i Past Continuous) sięgamy wówczas, gdy mówimy o przeszłości. Spójrzmy na poniższe przykłady:

 

I live in London. – Mieszkam w Londynie. (Present Simple)

 

Użyłam czasu teraźniejszego, ponieważ mówię o sytuacji stałej i teraźniejszej. W teraźniejszości jest to fakt, że mieszkam w Londynie. A ponieważ mieszkam w nim na stałe (oczywiście, nie możemy przewidzieć, co stanie się w przyszłości, ale na ten moment jest to dla mnie zamieszkanie stałe, nie planuję zmian), mówię o tym w czasie Present Simple (którego używamy do mówienia o sytuacjach stałych, niezmiennych).

 

I am reading a book. – Czytam książkę. (Present Continuous)

 

Użyłam czasu teraźniejszego, ponieważ mówię o sytuacji, która dzieje się w momencie mówienia, na przykład mówię to w odpowiedzi na pytanie mojego męża Co robisz? (w domyśle w tej chwili).

Mamy więc dwa zdania, oba w czasach teraźniejszych. Są to dwa różne czasy, ponieważ mamy dwie różne sytuacje (w 1 sytuacja stała, w 2 niekoniecznie stała ale na pewno dziejąca się w momencie mówienia), ale oba zdania dotyczą WYŁĄCZNIE teraźniejszości. Ze zdania, że (na stałe) mieszkam w Londynie, nie dowiadujemy się niczego o mojej przeszłości, ani o moich planach na przyszłość. Dostajemy tylko informację o teraźniejszości, że ja w tym okresie mojego życia mieszkam w Londynie i na razie nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić.

Ze zdania, że teraz czytam książkę, również nie dowiadujemy się niczego na temat mojej przeszłości, albo moich planów na przyszłość. Dostajemy jedynie informację, że w tej chwili czytam książkę. Nie wiemy nawet, czy to czytanie książki to coś dla mnie normalnego, czy może wyjątkowego. Nie wiemy i nie ma to znaczenia. Liczy się tylko to, że w momencie mówienia czytam książkę, a nie robię coś innego.

 

I lived in London two years ago. – Mieszkałam w Londynie dwa lata temu. (Past Simple)

 

Użyłam czasu przeszłego (Past Simple), ponieważ mówię o sytuacji, która miała miejsce w przeszłości, konkretnie dwa lata temu. Mówiąc o tym, co było aktualne dwa lata temu, mówię o rozdziale zamkniętym, bowiem dwa lata temu to zamknięta przeszłość. Z tego zdania nie dowiadujemy się ani gdzie mieszkałam zanim mieszkałam w Londynie, ani gdzie mieszkałam później, ani gdzie teraz mieszkam. Dostajemy wyłącznie informację o zamkniętej przeszłości, która miała miejsce dwa lata temu. Ponieważ zdanie dotyczy WYŁĄCZNIE przeszłości, do jego stworzenia wykorzystany został czas przeszły.

 

I was reading a book when you called me. – Czytałam książkę, kiedy do mnie zadzwoniłeś. (Past Continuous + Past Simple)

 

To zdanie składa się z dwóch małych zdań. Pierwsze zbudowane jest za pomocą czasu Past Continuous, drugie za pomocą Past Simple. Ty zadzwoniłeś do mnie (w jakimś momencie w przeszłości) i ten telefon oderwał mnie od książki, którą właśnie w tym momencie czytałam. Jedna sytuacja (Twój telefon) przerwała inną sytuację (czytanie książki). Być może po odbyciu rozmowy telefonicznej, wróciłam do czytania książki. Nie wiemy tego. W każdym razie, Ty zadzwoniłeś do mnie w przeszłości i akurat w tym momencie ja czytałam książkę. Ten moment zadzwonienia już minął, skończył się. Dlatego do całego tego incydentu używamy WYŁĄCZNIE czasów przeszłych.

Niejako w opozycji do tych czterech czasów (Present Simple, Present Continuous, Past Simple i Past Continuous) będą stały czasy Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous. Dzieje się tak, ponieważ są one czasami teraźniejszo-przeszłymi, czyli ZAWSZE dotyczą JEDNOCZEŚNIE TERAŹNIEJSZOŚCI I PRZESZŁOŚCI.

To proste: jeśli tworzymy komunikat, dotyczący wyłącznie stanu obecnego, sięgamy po czasy teraźniejsze (Present Simple, Present Continuous). Jeśli tworzymy komunikat, dotyczący przeszłości, jakiegoś rozdziału zamkniętego, który minął i nie może już podlegać żadnej modyfikacji, używamy czasów przeszłych (Past Simple, Past Continuous). Kiedy jednak w naszej wypowiedzi nawiązujemy jednocześnie i do przeszłości, i do teraźniejszości, musimy sięgnąć po czasy Present Perfect.

Przyjrzyjmy się jednemu z zastosowań czasu Present Perfect Simple:

 

She has cleaned her shoes. – Ona wyczyściła swoje buty.

 

Tłumaczenie tego zdania zawiera informację, że ona wyczyściła swoje buty. Ale fakt, że użyty został tutaj Present Perfect Simple tak naprawdę sprawia, że informacje mamy dwie:

  1. ona wyczyściła swoje buty,
  2. buty te w rezultacie w tej chwili są czyste.

W jakiej sytuacji życiowej takie zdanie mogłoby mieć zastosowanie? Na przykład, spieszymy się z koleżanką na imprezę i sprawdzamy, w jakim miejscu stoją jej przygotowania do wyjścia. Wyczyściła buty. No super, to przynajmniej buty są gotowe do wyjścia. O co więc tutaj chodzi? Ponieważ mówca postanowił powiedzieć to zdanie w czasie Present Perfect Simple, jego komunikat dotyczy JEDNOCZEŚNIE przeszłości (wyczyściła buty – ta czynność jest zakończona. Być może teraz robi makijaż.) i teraźniejszości (buty w tej chwili są czyste, możemy iść).

Mówiąc She has cleaned her shoes nie skupiamy się w ogóle na tym, jak długo to czyszczenie trwało. Może nawet tego nie wiemy. Jest to nieistotne. Nie wiemy też i nie jest istotne, jak często i czy w ogóle ona czyści swoje buty regularnie. Liczy się tylko ten jeden raz.

Oczywiście, moglibyśmy powiedzieć to za pomocą czasu Past Simple (She cleaned her shoes), ale wówczas ten związek przeszłości z teraźniejszością nie byłby wcale oczywisty. Wybierając Present Perfect Simple dajemy jasno do zrozumienia, że jedną nogą stoimy w przeszłości, a drugą w teraźniejszości.

Mam nadzieję, że ten przykład choć troszeczkę pomógł Ci zrozumieć, o co chodzi w czasie Present Perfect Simple. Jeden przykład i jedno zastosowanie, a rozpisałam się na cztery strony. 🙂

Czas Present Perfect Simple ma jeszcze dwa inne podstawowe zastosowania oraz kilka marginalnych. Po Present Perfect Continuous sięgamy natomiast w dwóch konkretnych sytuacjach (plus użycie marginalne). Jest to więc temat dość obszerny. Jeśli czujesz, że masz problem z tymi czasami, możemy o tym porozmawiać na moich konsultacjach. Zachęcam również do zapisania się na listę oczekujących na mój kurs online, dotyczący czasów Present Perfect. Kurs będzie dostępny za kilka tygodni. Rozkładam w nim te czasy na składniki pierwsze i bardzo szczegółowo omawiam wszystkie zastosowania. Kurs zawiera bardzo dużo przykładów i ćwiczeń, oraz porównania Present Perfectów do czasów teraźniejszych i przeszłych. Wkładam całą moją siłę i pasję w to, żeby skonstruowany był w najbardziej zrozumiały sposób, w jaki jest to możliwe.

 

Zapisz się na listę oczekujących na kurs

 

Zapis na listę nie zobowiązuje Cię do kupna kursu, ale jeśli to zrobisz, będę mogła powiadomić Cię, kiedy kurs będzie gotowy, a Ty zdecydujesz, czy jesteś zainteresowany.

Tutaj znajdziesz moją ankietę, na temat czasów Present Perfect.

Przypominam również, że na stronce na stałe są dostępne dwa bezpłatne kursy onlineWyeliminuj swoje błędy z komunikacji po angielsku oraz Podstawy IT po angielsku.

Oto co do powiedzenia miała jedna z moich kursantek:

Dominika potrafi w sposób przejrzysty i zrozumiały prowadzić uczniów po zagadnieniach gramatyki języka angielskiego. Rozumie ich różnorodne wymagania i kurs ułożony jest tak, aby uwzględnić wszystkie potrzeby początkującego i średnio zaawansowanego ucznia. Notatka wizualna jest bardzo dobrym podsumowaniem kursu i pozwala na szybkie przypomnienie konstrukcji gramatycznych. Zdecydowanie polecam kurs. – Magda Zembrzuska

A jakie Ty masz odczucia, związane z czasami Present Perfect?

 

Email this to someoneShare on FacebookShare on Google+Tweet about this on TwitterShare on LinkedIn